Obsessif Kompulsif Bozukluk (OKB), kişiyi kontrol edilemeyen düşünceler (obsesyonlar) ve tekrarlayan davranışlar (kompulsiyonlar) ile etkileyen bir anksiyete bozukluğudur. Bu durum, bireyin zihininde sıkça istenmeyen, rahatsız edici düşünceler oluşmasına ve bu düşünceleri engellemeye yönelik tekrarlayan davranışlar sergilemesine neden olur. OKB, kişinin yaşamını önemli ölçüde etkileyebilir ve bu nedenle tedavi edilmesi gerekir.
Obsessiyonlar, kişinin istemediği şekilde sürekli olarak zihininde yer eden düşüncelerdir. Bu düşünceler genellikle korku, endişe ve rahatsızlık yaratır. Örneğin, bir kişi kirlenmekten ya da mikroplardan korkabilir, ya da bir kapıyı kilitlemeyi tekrar tekrar kontrol etmek zorunda olduğunu hissedebilir. Kişi bu düşüncelerle başa çıkmaya çalışırken, kompulsiyon adı verilen tekrarlayan davranışlar geliştirebilir.
Kompulsiyonlar, obsesyonlarla başa çıkmak için yapılan tekrarlayan hareketler veya zihinsel işlemlerdir. Örneğin, elleri sürekli yıkama, kapı kollarını kontrol etme, ya da bir şeyleri düzeltmeye yönelik tekrarlayan eylemler sergileyebilirler. Bu davranışlar, kişiyi geçici bir rahatlama hissine kavuşturabilir ancak uzun vadede bozukluğun şiddetini artırabilir.
OKB'nin kesin nedeni tam olarak bilinmemekle birlikte, genetik, biyolojik ve çevresel faktörlerin bir arada etkili olabileceği düşünülmektedir. Beyindeki kimyasal dengesizlikler, özellikle serotonin düzeylerinin bozulması OKB'ye yol açabilen faktörler arasında yer alır. Ayrıca, stresli yaşam olayları ve travmalar da OKB'nin gelişmesine katkı sağlayabilir.
OKB tedavi edilebilir bir bozukluktur. Psikoterapi, özellikle bilişsel-davranışsal terapi (BDT), OKB'yi tedavi etmek için yaygın olarak kullanılan bir yöntemdir. Bu terapi, kişinin obsesyonları ile başa çıkmayı öğrenmesine ve kompulsiyonları azaltmasına yardımcı olur. Ayrıca, bazı durumlarda, ilaç tedavisi de OKB tedavisinde kullanılabilir. Serotonin geri alım inhibitörleri (SSRI'lar) gibi ilaçlar, OKB semptomlarını hafifletmede etkili olabilir.
OKB, tedavi edilmediği takdirde kişiyi izole edebilir ve yaşam kalitesini olumsuz yönde etkileyebilir. Ancak profesyonel yardım ve doğru tedavi ile OKB'nin semptomları kontrol altına alınabilir ve kişi daha sağlıklı bir yaşam sürdürebilir.
Site içerisinde yer alan içerikler, farkındalık oluşturmak amacıyla paylaşılmaktadır. Tıbbi ya da psikiyatrik tanı koyma amacı taşımamaktadır. Bu yazılar üzerinden herhangi bir hastalık tanısı konulması mümkün değildir. Hastalık tanıları yalnızca uzman psikiyatristler tarafından koyulabilir.
Psikolog Duygu Has 2020 yılında Ankara Üniversitesi Aile Danışmanlığı Yüksek Lisansını tamamlamış olup, 2024 yılında İstanbul Aydın Üniversitesi Klinik Psikoloji Yüksek Lisansını tamamlamıştır.